Om de verkoop van bouwgrond weer wat aantrekkelijker te maken werd ook hier een wandelpark aangelegd. Het landgoed De Vlijt bestond grotendeels uit heidegrond en toen de toenmalige eigenaar Ameshof de huidige villa Marialust liet bouwen in 1825 liet hij ook een grote vijverpartij aanleggen, grotendeels zoals ze er nu ligt voor de villa en in het huidige Wilhelminapark. Als voorbereiding op de verkoop van bouwgrond werd in 1885 het grootste deel van de wegenstructuur in dit villapark aangelegd. Toen werd ook het wandelpark aangelegd, gebruik makend van de vijver die er al lag, waarbij de vijverpartij in het park wel qua vorm wat veranderde; hij werd wat smaller gemaakt dan in de oude situatie. De NV De Olster Steenfabrieken ging vervolgens over tot de verkoop van bouwgrond en de verdere aanleg van de wegenstructuur. In 1889 bood de NV de wegen en het wandelpark aan de gemeente ter overname aan. In eerste instantie was de gemeenteraad niet zo happig met dit aanbod, omdat ze dan ook voor het onderhoud moesten zorgdragen. De toenmalige VVV heeft nog een handtekeningenactie gevoerd ter ondersteuning van het aanbod; de lijsten liggen nog in het gemeente-archief. Nadat de NV ook nog eens 25.000 klinkers aanbood om te gebruiken voor verharding van de Marialaan (de huidige Canadalaan) werd het aanbod tenslotte aanvaard. Op 10 mei 1890 werd de overdrachtsakte bij notaris Groll getekend. Hierbij is ook afgesproken, dat de NV grind zou leveren voor het onderhoud van de wegen gedurende de eerste jaren en dat ze ook de door de gemeente aan te leggen gasleidingen en de kosten van zes te plaatsen lantaarns zou betalen.

In augustus 1890 is door de gemeenteraad aan de koning toestemming gevraagd om ter gelegenheid van de 10e verjaardag van prinses Wilhelmina het wandelpark Wilhelminapark te mogen noemen. De toestemming werd door de koning verleend, zodat vanaf 17 augustus 1890 dit park de naam Wilhelminapark draagt.

Wilhelminapark wordt even Willem de Zwijgerpark

Januari 1942 komt er een schrijven van het Departement van Binnenlandsche Zaken, waarbij verordend wordt dat straten, pleinen, parken en waterwegen waarbij voor de benaming gebruik is gemaakt van de namen van levende leden van het koningshuis een andere naam moeten krijgen. Er wordt op gelet dat een en ander wordt uitgevoerd, want in maart 1942 komt er al weer een herinnering dat er nog niets is doorgegeven. Inmiddels is door de afdeling Bevolking een voorstel gemaakt een aantal andere benamingen te gebruiken voor wegen en parken.
Voor het Wilhelminapark werd gedacht aan Marialustpark, Generaal van der Heijdenpark of Mr. van Hasseltpark, gekozen wordt uiteindelijk voor Willem de Zwijgerpark.
De Julianalaan wordt Krommeweg, het Julianapark bij het Loo wordt Van Riebeekpark, de Julianastraat wordt Brinkdwarsstraat en de Wilhelminaweg wordt Asterweg. Voor het Julianaziekenhuis wordt voorgesteld de benaming "Het Ziekenhuis te gaan hanteren.


Alle panden aan het Wilhelminapark zijn huis voor huis gefotografeerd en indien mogelijk hebben we er een oude afbeelding naast gezet. Oude foto's en ansichten van het park vindt u door te klikken op de afbeelding rechts.

De architect C.M. Gardenier had veel grond in bezit rond het Wilhelminapark. Bij de bouw van de huizen liet hij overal het zelfde hekwerk plaatsen. Het was een ezelsrugmuurtje met een eenvoudig metalen hekwerk. Bij alle huizen die hij hier gebouwd heeft staat/stond zo'n hekwerk.




Ir. Cornelis Marinus (Cor) Gardenier (1856-1936)

Wilhelminapark 1

Oude huisnummers: AA 202 - A 674
Bouwjaar: 1892
Architect: C.M. Gardenier
Status: Gemeentelijkmonument
Oude foto: Coll. W. Boomgaard


Op 5 december 1892 diende de architect Cornelis Marinus Gardenier een verzoek in bij B&W voor de bouw van een villa op een perceel wat kadastraal bekend stond als H 3360. Op 9 december was de vergunning rond en kreeg Gardenier toestemming om te gaan bouwen.

Als eerste bewoners vonden we het gezin van de in Soerabaja geboren, George Anton Römer (1851-1928). Op 25 augustus 1893 kwamen hij en zijn gezin naar hier. George was getrouwd met Sara Mary Voûte (1854-1937) en ze hadden vijf inwonende kinderen die alle in Nederlands-Indië geboren waren; Bruno Ferdinand Paul (1879), Helena (1883), George (1885), Theodora (1887) en Wilhelmina (1889). Op 24 maart 1894 kwam er nog een zesde kind; de in Apeldoorn geboren Raoul.
Georg was gepensioneerd Oost-Indisch ambtenaar, hij was assistent-resident te Sumedang, West-Java, de hoogste ambtenaar daar en kreeg in 1886 eervol ontslag.
Begin 1896 verhuizen ze naar de Deventerstraat 45 (ook een villa van Gardenier).


-Extra foto's en meer lezen over de bewonersgeschiedenis, klik HIER

Voorheen Wilhelminapark 3

Oud huisnummer: AA 202/2
Bouwjaar gesloopte villa: 1903
Architect: C.M. Gardenier
Oude foto: Coll. Coda

In 1903 koopt de oud-resident Adrianus van der Ven (1851-1931) een stuk grond van de architect C.M. Gardenier. Hij laat er datzelfde jaar een villa op bouwen, ontworpen door de verkoper. Adrianus was getrouwd met Leonie Bianca Arnold Bik (1868-1943) en ze hadden drie zonen.

Latere bewoners waren: Notaris J.A. Van der Poll, KNO-arts C.G.G. van Herk, de weduwe J. Ketting, geb. G. Heemskerk. Verder is het ook nog pension "De Wingerd" geweest van A.S. Walraven.

-Extra foto's, klik HIER

Wilhelminapark 1b

Oude huisnummers: AA 221 - A 676
Bouwjaar gesloopte villa: 1890
Oude foto: Coll. Coda

Bouwjaar huidige woning: 1983
Architect: W.F. Hekhuysen

Het oude huis is in 1890 gebouwd door de timmerman Huibert Broekhuis (woonachtig aan de Binnenweg), die het datzelfde jaar verkocht aan de leraar van de HBS, Cornelis van Buijsen (1858-1927). Later is het huis ook genummerd geweest aan de Mr. Van Hasseltlaan.
Van Buijsen woonde hier met zijn vrouw Cornelia Wilhelmina de Ronde (1859-1937), ze hadden één dochter en een inwonende dienstbode. Op 20 september 1893 vertrokken ze naar Dordrecht.

Op 24 januari 1894 kwam het gezin van Joan Eilard Weinand Borgerink Fenema (1863-1932) en Jacoba Pieternella Maria Verkuijl Quakkelaar (1860-1933). Ze hadden twee zonen en twee dochters. Op 4 oktober 1897 verhuisden ze naar Bathmen.

Op 6 mei 1897 komt het gezin van jhr. H. Panhuijzen jr. (1853-) en zijn vrouw Marianna Kip (1863-), ze hadden vier zonen en een dochter. Panhuijzen was mede-eigenaar van de Tricotage-fabriek Möbus en Panhuijzen.

Vanaf 22 oktober 1901 komt het gezin van de jhr. Augustinus Lycklama à Nijeholt (1842-1906) en barones Anna Adriana Cornelia Sixma van Heemstra (1853-1903). Ze hadden een dochter en zoon. Inwonend waren de in Edinburgh geboren gouvernante Elisabeth Jessie Taylor (1855-?) en de dienstbode Hendrika Tania (1870-?)

Twee en half jaar later, op 27 april 1904 kwam mr. Cornelis Johannes Boele (1852-1939) met zijn vrouw Elisabeh Catharina Huber (1852-1923). Boele was oprichter van de tabaksfabriek "La Bolsa" in Kampen en is zeer bekend geworden met het sigarenmerk Uiltje. Rond 1913 woonde dit echtpaar aan de Emmalaan 25.

Rond deze bewonerswisseling is het adres veranderd in Mr. Van Hasseltlaan 6 en waren de nieuwe bewoners het gezin van de in Voorschoten geboren Joan François Obbes (1869-1963) en Frederica Wilhelmina Louisa Theodora In de Betou (1871-?) Ze hadden twee dochters.
Obbes was van beroep Iuitenant ter zee 2e klasse daarna (1903) cartograaf bij het Departement van Marine. Obbes heeft ook carriere gemaakt als schilder, tekenaar en illustrator. Op het internet is veel werk van hem te vinden. Op 1 augustus 1916 vertrokken ze naar Den Haag.

Vervolgens is de villa tot aan de sloop in de jaren '80 in gebruik geweest als pension onder de namen; 'Park Pension' en 'Huize Zonnehoek'.

In 1983 is er door architect Hekhuyzen een nieuw pand ontworpen en is het vanaf toen weer genummerd aan het Wilhelminapark.

-Extra foto's, klik HIER

Wilhelminapark 3 en 5

Oude huisnummers: AA 191 - A 654 - A 315/3
Destijds: "Villa Erica"
Bouwjaar: ca. 1885
Architect: C.M. Gardenier
Oude ansicht: Coll. B. Meester

Bouwjaar huidige woning: 1973
Architect: W.F. Hekhuysen

Het inmiddels gesloopte pand is gebouwd rond 1885 door de NV Olster Steenfabrieken en op 7 januari 1886 verkocht aan jhr. G.C.J. Smissaert voor 9000 gulden. In 1913 is er een badkamer aangebouwd aan de Villa Erica, aangevraagd door de architect J.A. Wijn. Dit pand is ook genummerd geweest als Marialust, Marialaan en Mr. Van Hasseltlaan. De villa is in 1972 gesloopt om er drie nieuwe huizen te kunnen bouwen.

De eerste bewoners kwamen uit Rhenen en waren dus het gezin van de in Amsterdam geboren jonkheer Gerlach Cornelis Johannes Smissaert (1858-1937) en zijn in Zwolle geboren vrouw Tobia Lutgertje van Dijk (1857-1925). Ze hadden twee inwonende kinderen, jkvr. Elisabeth (1888-1926) en jhr. Jan Carel (1892-1939).

Wilhelminapark 7

Oude huisnummers: AA 192 - A 655

Bouwjaar: 1894
Architect: C.M. Gardenier
Status: Gemeentelijkmonument
Oude foto: Coll. VOA

De grond waarop later de nrs. 7 en 9 zouden verrijzen werd in 1891 samen met enkele aanliggende percelen en een huis aan de Mr. Van Hasseltlaan eerst voor fl. 10.000,- gekocht door ene J.J. van der Pot, minister resident, toen wonende in Den Haag. Deze verkocht de twee bouwterreinen in 1894 aan de architect C.M. Gardenier. Hij bouwde een huis op nummer 7 dat hij in 1897 verkocht aan burgemeester H.P.J. Tutein Nolthenius (1861-1930), burgemeester van Apeldoorn van 1897 tm. 1910.

De eerste bewoners kwamen op 27 oktober 1894 vanuit Den Haag, het was het gezin van de in Gouderak geboren gepensioneerde 1e luitenant der infanterie jhr. Frederik Lambertus Falck (1853-1924). De jonkheer was getrouwd met de in Leeuwarden geboren Heiltje Albarda (1859-1951). Ze hadden één dochter en twee zonen. Inwonend waren diverse dienstbodes. Op 23 augustus 1897 vertrok het gezin naar Dordrecht.

-Extra foto's en meer lezen over de bewonersgeschiedenis, klik HIER

Wilhelminapark 17

Oude huisnummers: 9 - AA 194 - A 655/2
Voorheen: "Villa Wilhelmina" en "Villa Tersana"
Bouwjaar: 1898
Architect: A. van Driesum
Status: Gemeentelijk monument
Oude foto: Coll. W. Boomgaard

Het bouwterrein op nummer 9 werd in 1897 door architect Gardenier verkocht aan de in Berlijn geboren homeopatisch geneesheer dr. Friedrich Wilhelm Oswald Kallenbach (1829-1917). Kallenbach liet hier in 1898 een huis bouwen naar ontwerp van de architect Andries van Driesum.

Friedrich was gehuwd met de in Frankfurt geboren Wilhelmina Johanna Lentzner (1840-1902) en ze hadden één inwonende dochter; de in Rotterdam geboren Emilia Alice (1869-1919). Op de oude foto zien we de arts Kallenbach met rechts zijn dochter. Wie de dienstbodes waren is niet bekend omdat er nogal wat verloop was. In 1910 verkocht hij het huis aan zijn dochter. Op 26 februari 1917 vertrokken vader en dochter naar Hummelo/Keppel.

-Meer lezen over de bewonersgeschiedenis, en extra foto's, klik HIER

-De villa is vanaf 1947 onderdeel geweest van verzorgingshuis Talma Elim, zie ook het hoofdstuk 'Historie', Talma Elim.

Wilhelminapark 23

Oude huisnummers: 11 - AA 195 - A 656 - ?

Bouwjaar: 1885
Architect: Niet bekend
Status: Gemeentelijk monument
Oude foto: Coll. B. Meester

De eerste bewoners zijn nog niet gevonden. Vanaf 13 augustus 1891 kwamen het gezin van Sierk Hennes (geb. 24 april 1837 te Akersloot) hier wonen. Volgende bewoner was de weduwe van de predikant Hendrik van Cleeff geboren als Trijntje Wiersum (1861-1936). Als laatste voordat het een onderdeel werd van Talma Elim was de advocaat mr. H.L. Sijpkens de bewoner.

Deze villa is vanaf 1971 onderdeel geweest van verzorgingshuis Talma Elim, zie ook het hoofdstuk 'Historie', Talma Elim.

-Extra foto's, klik HIER

Wilhelminapark 79

Oude huisnummers: 13 - AA 195/2
Voorheen: "Villa Elim"
Bouwjaar: 1902
Architect: J.A. Wijn
Status: Gemeentelijk monument
Oude ansicht: Coll. B. Meester

De eerste bewoner was Carl Ferdinand Schoch (1837-1917) hij was officier van het Leger des Heils. Hij was getrouwd met Henriëtte Cornelia Wilhelmina de Ravallet (1847-1918) en ze hadden drie kinderen.
Op de windwijzer is vier keer de letter S gemonteerd die mogelijk symbool stonden voor de vier pensonen Schoch die het gezin in 1902 telde.
De volgende bewoner was de aannemer Wilhelmus Pieter de Groot hij was gehuwd met Anna Barends. De laatste bewoner voor de overname van Talma Elim was J.E. de Bruijne, inspecteur vervoer van de NS.

De villa is vanaf 1933 onderdeel geweest van verzorgingshuis Talma Elim, zie ook het hoofdstuk 'Historie', Talma Elim.

-Meer foto's, klik HIER

 

Wilhelminapark 87

Oud huisnummer: 15
Bouwjaar: 1937
Architect: T.G. Slijkhuis
Status: Karakteristiek pand
Oude foto's: Bart Jacobs

Dit huis is gebouwd in opdracht van de in Epe (Dld) geboren Franz Engelbert Wensing (1902-1991). Franz was gehuwd met de in Rheine (Dld) geboren Maria Anna Boll (1900-19?). Ze hadden zes in Apeldoorn geboren kinderen; Margarete Franziska Mathilde (1931), Paula Elizabeth (1933), Gertruud Henriëtte (1934), Franz Piet (1935), Maria Wilhelmina (1937) en Ursula Katharina (1939). Franz Wensing was eigenaar van een spoorkaartjesfabriek.

Bart Jacobs: De genoemde persoon Franz Engelbert Wensing is mijn opa. Hij heeft er van 1938 tot aan zijn dood in 1991 gewoond. Mijn moeder is daar geboren. Het huis is in 1993 verkocht door de nabestaanden.

- Klik HIER voor een extra foto.

Voorheen Wilheminapark 19

Oude huisnummers: 17 - AA 196 - A 657 - ?
"Villa Ruimzicht" - "Villa 'Sterrenberg" - "Villa Pierremont"
Bouwjaar: 1887
Architect: (waarschijnlijk) C.M. Gardenier
Oude foto: Coll. B. Meester

In 1884 kocht de NV De Olster Steenfabrieken het landgoed Marialust. Zij kochten het om het te exploiteren door de percelen als bouwterreinen te verkopen. In eerste instantie lukte dat niet vlot. Zij gingen zelf een aantal huizen bouwen, waaronder ook deze villa. Op 14 mei 1887 werd de villa verkocht aan de in Amsterdam geboren professor Corneille Antoine Jan Abraham Oudemans (1825-1906). De professor gebruikte dit huis als buitenhuis en in 1896 verhuisde hij en zijn gezin vanuit Amsterdam naar Apeldoorn.

Een huis onbewoond laten was toen ook al geen goed idee, aldus een artikel in de Apeldoornsche Courant van 16 september 1890: "Ruimzicht". De ondergeteekende beveelt bij zijn vertrek naar Amsterdam zijn buitenverblijf Ruimzicht (in het Wilhelminapark) aan in de welwillendheid van het Apeldoorsche publiek. Hij vindt daartoe aanleiding, omdat men hem in den afgelopen winter -de spiegelruiten niet meegerekend- eene schade berokkend heeft van fl. 30,- aan ingeworpen glasruiten. C. A. J. A. Oudemans, Hoogleeraar te Amsterdam.

In 1909 heeft toenmalig eigenaar J.A. van Eijk een bergplaats/koetshuis (bij Villa Pierre-Mont) laten bouwen naar ontwerp van de timmerman/aannemer Jan van de Braak uit de Loolaan.

De villa heeft vele eigenaren en bewoners voorbij zien gaan, waaronder ook de tabaksfabrikant T.H. Taconis. In 1973 werd de villa uiteindelijk toch gesloopt. De beide inrijpoorten en het koetshuis staan er nog.

-Extra foto's van de villa, klik HIER
-Foto's van het koetshuis, klik HIER

Voorheen Wilhelminapark 2

Oude huisnummers: AA 201 - A 672

Deze villa is nu genummerd aan de Kastanjelaan. Voor meer info zie Kastanjelaan 14

Wilhelminapark 4

Oude huisnummers: AA 200 - A 671
Bouwjaar: 1895
Architect: (Zéér waarschijnlijk) C.M. Gardenier
Status: Gemeentelijk monument
Oude ansicht: Coll. B. Meester

De villa aan het Wilhelminapark 4 is in 1895 gebouwd in opdracht van de in Wijhe geboren jonkheer mr. Gustaaf Willem Hendrik Mollerus (1847-1922), oud-gemeentesecretaris van de gemeente Apeldoorn.
Mollerus kocht 17 januari 1895 een stuk grond van 2292 ca. van de NV de Olster Steenfabrieken voor fl. 4092,-. Kort daarna op 28 mei 1896 kocht hij nog een stuk grond naast het perceel ter grootte van 1038 ca. voor fl. 2076,-. Op 27 december 1894 had hij al een bouwaanvraag ingediend, waarvan hij het besluit zelf ondertekend heeft als gemeentesecretaris. Het adres was in het begin nog Oranjelaan A 671

Mollerus was getrouwd met de in Leeuwarden geboren jonkvrouwe Constance Gerhardina Jeanne Lubertina Phaff (1865-1950) en ze woonden hier met twee dochters en drie zonen. Opvallend is het enorme aantal dienstbodes (24 stuks). De familie was hiervoor woonachtig aan de Van der Houven van Oordtlaan 8.

In 1919 werd de villa verkocht om te gaan dienen als Theologische School van de Christelijke Gereformeerde Kerk, welke daarvoor in het westen was gevestigd. De villa werd verbouwd en in de loop der jaren werden op het eigen terrein nog een paar aan- en verbouwingen gepleegd; in 1963 werd b.v. de aula aangebouwd en in 1978 was er nog een verbouwing. De villa is sinds 1980 een gemeentelijk monument.

-Extra foto's, klik HIER

Wilhelminapark 6

Bouwjaar: 1921
Architect: J.C.A. Pieck
Status: Gemeentelijk monument
Oude foto: Coll. Frits Reinders

In 1921 koopt de viskweker A.J.G. Metz uit Beekbergen een stuk grond van de Maatschap Daendels en laat daar een woonhuis bouwen naar ontwerp van de architect J.C.A. Pieck. Drie weken later is er nog een bouwtekening ingediend voor een paardenstal met berging voor 2 paarden en een koets. Deze stal is nog steeds aanwezig en prachtig gerestaureerd, klik HIER voor de foto's.

In de oorlogsjaren woonde hier de Apeldoornse NSB-burgemeester, Cornelis den Besten.

Op 27 augustus 1940 is er een blikseminslag geweest. (zie foto)

Wilhelminapark 8

Apeldoornsche Courant 10 mei 1905

- Apeldoornsche Courant 10 mei 1905

Oud huisnummer: AA 199/5
Bouwjaar: 1905
Architect: A. van Driesum
Status: Rijksmonument
Oude ansicht: Coll. B. Meester

Op 11 januari 1905 vroeg de architect, Andries van Driesum namens de dames Reling en Reling-Knap toestemming voor het bouwen van een woonhuis en een daarvoor te plaatsen ijzeren hekwek aan het Wilhelminapark. In de notulen van Burgemeester en Wethouders van zaterdag 14 januari 1905 is te lezen dat de toestemming is verleend.

Op 3 februari 1905 kochten mej. Catharina Cristine Knap en mevr. Doetje Reling-Knap uit Beekbergen het bouwterrein voor vierduizend en twaalf gulden. Ze kochten de grond van Henri Thierry Daendels en bleven er beiden tot aan hun dood wonen.
Doetje was de laatste van de twee zussen die in 1945 overleed en de villa vermaakte aan Wabe de Jong die er zelf ook gewoond heeft.

Dit rijksmonument wordt nog steeds particulier bewoond. In 2008 is het prachtig gerestaureerd.

Wilhelminapark 10

Bouwjaar: 1934
Architect/aannemer: D. Juffer
Oude foto: Coll. Coda

Gebouwd in opdracht van de in St. Cloud (USA) geboren Egbert August Daendels. (1868-1950) Hij was een zoon van Henry Thierry Daendels (1837-1926) die op het landgoed "De Veenkamp" woonde en de grond hier destijds al in bezit had (zie: Wilhelminapark 8).